2025 жылғы шілде айында Шымкент қаласының Қаратау ауданы, Сайрам тұрғын алабы № 4 бекетінде ветеринариялық дәрігерлер аудан тұрғындарына құтыру ауруының алдын алу бойынша ақпараттық түсіндіру жұмыстарын өткізді. Бұл шара отанда достық ауа‑райында, көшпелі форматта ұйымдастырылып, ветеринар дәрігерлер жергілікті тұрғындармен бетпе‑бет кездесіп, құтырудың адам өміріне және жануарларға тигізер қауіпті салдарлары туралы нақты, түсінікті тілді жеткізді.

Акцияның басты мақсаты – халықтың жануарлардан тарайтын қауіпті жұқпалы аурулар туралы хабардарлығын арттыру және құтыруға қарсы вакцинация мен профилактикалық шаралардың қаншалықты маңызды екенін түсіндіру болатын. Жергілікті тұрғындарға құтырудың клиникалық белгілері, вирус жұғу тәсілдері және өлімге әкелетін салдары егжей‑тегжейлі түсіндірілді. Әсіресе үй жануарларына, қоқым иелеріне, үй жанында жүрген иттерге уақытылы вакцина салдырудың қажеттілігі қайталанып айтылды.

Дәрігерлер адамдарға вакцинаның өзі құтырудан қорғайтынын, ал вакцинациға уақытылы жүргізілмеген жағдайда вирус жұғу жағдайында емдеудің кешегіге айналатынын ерекше атап өтті. Сонымен қатар, шағын топтармен кездесулерде жануарларға егу науқанының мерзімділігі мен вакцина сапасы туралы мәлімет беріліп, тұрғындар өздерінің жануарларын міндетті түрде ветеринариялық тіркеуге қоюға шақырылды.

Бұл іс‑шара – өткен жылдарда Шымкент қаласы ветеринария бөлімі тарапынан ұйымдастырылған ұқсас науқандардан ерекшеленеді. Мысалы, 2023–2024 жылдары өткізілген салауатты питомниктер мен ауылдық округтердегі вакцинация науқандары көбіне жануарларға екпе жүргізумен шектеліп, қоғамдық түсіндірудің егжей‑тегжейлі формасы болмаған. Тұрғындар вакцинаның қайдан алынатынын, оның жануарлар мен адамдар үшін қаншалықты қауіпсіз екенін шынайы түсінуіне мүмкіндік болмаған. Сонымен қатар, ауылдық тұрғындардың арасында құтыру туралы түсіндіру жұмыстары сирек өткізіліп, негізінен брошюралар тарату ғана жүзеге асырылған.

Қазіргі бастама осылардан басқаша: ол тұрғындарды белсенді түрде тартуға, олардың сауалдарына жауап беруге және жануарларға вакцинация қажеттілігі туралы түсінік қалыптастыруға бағытталған. Интерактивті форматта ауыл тұрғындары дәрігерлерді өзбекенқ кейбір жануарларға егу әдістері мен қауіпсіздік процедурасына қатысты сұрақтар қойып, нақты жауап алды.

Акция барысында ветеринарлар аудандағы кейбір иттер мен мысықтардың денсаулық жағдайын бақылап, олардың арасында вакцинация көрсеткішін түсіндіру шарасына қосулы топпен талқылады. Жергілікті тұрғындар өз үйлерінің жануарларын тіркеу және вакцинациялау бойынша ақпар жинады. Бұл тұрғындарда жауапкершілік сезімін арттырумен қатар, құтырудың таралу ықтималдылығын азайтуға нақты мүмкіндіктер туғызды.

Ақпараттық түсіндіру парақшаларында вакцинацияның мерзімдері, жануарларды қасақана ұстамау бойынша кеңестер мен жануарлардың вирус тарату қаупі, сондай-ақ адамға шабуыл жасаған жануардардың керекті әрекеті көрсетілді. Парақшаларда вакцинацияның жануарларға әсері мен иммунитет қалыптастыру механизмі жайлы да қарапайым тілмен түсініктемелер берілді.

Қоғамда бұл бастама оң пікірмен қабылданды. Тұрғындардың айтуынша, бұрын құтыруға қатысты ақпарат аз берілетін, ал мұндай түсіндіру жұмыстары сирек өткізілетін. Акцияның өтетін күні ауыл азаматтары ветеринарлармен амандасып, диалогқа қатысып, мнения білдіріп, келесі іс‑шараларға тілек білдірді. Кейбір тұрғындар бұл жұмысты тұрақты түрде өткізу қажет екенін атап өтті, әсіресе балалар мен жануарлар жанында жиі тұратын азаматтарға.

Ұйымдастырушылар бұл акцияның қарқынды түрде жалғасатынын, оны басқа бекеттер мен ауылдық округтерге кеңейту жоспарланғанын айтты. Әсіресе қала шетіндегі ауыл тұрғындары мен питомниктер орналасқан аудандарда осындай түсіндірме науқандарды системалы түрде өткізу маңызды. Вакцинация науқандарымен қатар халықпен диалог орнату — қоғам қауіпсіздігі мен санитариялық мәдениет деңгейін арттырудың тиімді тетігі ретінде қызмет етуі тиіс.

Мұндай шаралардың тұрақты түрде ұйымдастырылуы тұрғындардың азаматтық санасын қалыптастырып, әлеуметтік жауапкершілікті арттыра түседі. Жоғарыда аталған науқан тұрғындар мен медициналық-ветеринарлық мамандар арасындағы байланыс пен сенімді нығайтып, жұқпалы аурулар алдын алу саласында нақты тәжірибе қалыптастырды.

Қорыта айтқанда, 3 тамызда Шымкент қаласының Қаратау ауданы, Сайрам тұрғын алабы № 4 бекетінде ұйымдастырылған бұл іс‑шара — жұқпалы аурулардың алдын алу мен қоғамдық санитарлық сауаттылықты арттыруға бағытталған маңызды қадам. Бұл бастама өткен жылғы практикалық тәжірибелерден өзгеше: халықтан тыс ақпараттық материал таратудан гөрі, халықпен кері байланысқа, диалогқа, нақты мәлімет алмасуға негізделген. Оны басқа аудандар да қайталап, жүйелі түрде жүргізсе, ветеринариялық қауіпсіздік және жұқпалы аурулардың алдын алу саласында маңызды әлеуметтік маңызға ие болады.